pils – wat is dat eigenlijk?

Tijdens bierproeverijen horen we het keer op keer: “Is pils niet gewoon bier?” of “Waarom is pils geen speciaalbier?” Of onze favoriet: “Ik drink eigenlijk geen bier, alleen pils.”

Tijd om wat duidelijkheid te scheppen. Want ja, pils is bier. Maar nee, niet alle bier is pils. Denk aan bier zoals muziekgenres: pils is popmuziek, terwijl IPA misschien rock is, en tripel klassieke muziek. Allemaal muziek (of bier) maar met totaal verschillende vibes.

Wat is pils precies?

Pils, voluit pilsener of pilsner, is een ondergistend bier dat ontstaan is in de stad Pilsen (Tsjechië) rond 1842. Het werd al snel razend populair door z’n frisse smaak, lichte kleur en helderheid. En eerlijk is eerlijk: het is het meest gedronken bier ter wereld.

In Nederland is de stijl al decennia lang hét standaardbier. Als iemand in de kroeg “een biertje” bestelt, bedoelt hij vaak automatisch een pilsje. Denk aan merken als Heineken, Amstel, Hertog Jan of Bavaria. Mijn persoonlijke favoriet? Pilsner Urquell!

Waarom is het geen speciaalbier?

Speciaalbier is eigenlijk een verzamelnaam voor alle andere bierstijlen die niet standaard pils zijn. Denk aan blond, dubbel, tripel, saison, IPA, stout en nog veel meer. Pils is dus de “norm” — speciaalbier is alles buiten die norm.

Maar let op: dat betekent niet dat pils “minderwaardig” is. Een écht goede pils brouwen is moeilijker dan men denkt. Er is geen ruimte om fouten te maskeren. Het is verfijnd, subtiel en precies. Alleen: doordat het zo grootschalig geproduceerd wordt, associëren veel mensen het met massaproductie in plaats van vakmanschap.

Kenmerken van de stijl

Een pilsner herken je meteen — niet alleen aan de smaak, maar ook aan hoe het eruitziet en ruikt:

• Kleur: Lichtgeel tot goudkleurig, glashelder
• Schuim: Wit, stevig en fijn
• Alcoholpercentage: Meestal rond de 5%
• Gisting: Ondergistend (vergist bij lage temperatuur)
• Smaak: Fris, licht bitter, subtiel moutig
• Afdronk: Droog en verfrissend
• Mondgevoel: Slank en dorstlessend

Pils wordt vaak relatief koud geserveerd en is bedoeld om lekker doordrinkbaar te zijn. Geen bombastische aroma’s of zware body — gewoon helder, zuiver en fris.

Waarom staat pils synoniem voor bier?

In Nederland groeiden generaties op met pils als enige bieroptie. Speciaalbier bestond wel, maar was vooral iets voor de monniken of buitenlanders. Pas sinds de jaren 2000 is er een bierrevolutie gaande waarin IPA’s, tripels en sours steeds populairder zijn geworden.

Toch blijven de meeste mensen “bier” zeggen als ze “pils” bedoelen, simpelweg omdat dat is wat ze gewend zijn. Dus als iemand zegt: “Ik hou niet van bier”, vraag dan even door. Misschien bedoelen ze: “Ik hou niet van pils.” Grote kans dat een blond, weizen of NEIPA wél in de smaak valt.

Bekende pilseners (naast de klassiekers)

Naast de grote jongens zijn er ook steeds meer ambachtelijke brouwers die een eigen draai geven aan pils:

• Jopen – Pils: “Knisperend strak en soepel doordrinkbaar”
• Gulpener – Ur-Pilsner: “Vrijzinnig biologisch pils van Limburgs Land”
• Oedipus – Pilsner: “Doordrinkbaar maar complex bier met een volle body”

Deze bieren laten zien dat pils ook spannend kan zijn.

Wanneer drink je het?

Altijd. Dat is het mooie ervan. Pils is de ultieme dorstlesser bij:

• Een warme zomerdag
• Een snackplank met bitterballen
• Bij de pasta carbonara 😉
• De derde helft van je voetbalwedstrijd
• Of gewoon als je zin hebt in een biertje

Het is laagdrempelig, verfrissend en sociaal. En soms is dat precies wat je nodig hebt. Pak dan wel iets moois van een kleine(re) brouwer!

Pils verdient respect

We kunnen lachen om standaardpils of mopperen op de eentonigheid, maar vergeet niet: pils is een vak apart. Het is dé poort naar de wereld van speciaalbier, en voor velen de eerste liefde. En zoals met alle liefdes geldt: je vergeet je eerste nooit. Dus de volgende keer dat iemand vraagt “Wat is eigenlijk het verschil tussen pils en bier?”, dan weet jij het antwoord. Proost!

Meer leren over verschillende bierstijlen? Check onze bierstijlgids!